Liệu có phải khi dầu thủy lực chuyển từ màu trắng hoặc màu vàng mật ong của dầu mới sang màu nâu đậm, điều đó có nghĩa là nó phải được thay ngay lập tức? Hệ thống sẽ bị mất các tính chất bôi trơn hay bị tạp nhiễm khi xảy ra điều này không? Hay đây là một đặc tính lão hóa bình thường miễn là kết quả phân tích dầu nằm trong các thông số chấp nhận được?

Những loại câu hỏi này thường được hỏi bất cứ khi nào việc bảo trì chất lỏng thủy lực được đem ra thảo luận. Nhiều người so sánh dầu trong hệ thống thủy lực công nghiệp của họ với hệ thống ô tô của họ, giả sử nếu dầu đã chuyển sang màu nâu đậm thì phải thay dầu càng sớm càng tốt bất kể nó đã hoạt động bao lâu.

Thật dễ dàng để quên rằng dầu trong một hệ thống thủy lực công nghiệp được giữ trong một môi trường khác hơn nhiều so với dầu trong động cơ đốt trong. Một sự thay đổi màu sắc trong dầu thủy lực là một lý do tốt để được cảnh báo nhưng không phải là một lý do tốt để thay dầu ngay lập tức. Trước tiên, bạn cần phải xác định lý do tại sao dầu đã thay đổi màu sắc.

Nguyên nhân chính khiến dầu thủy lực đổi màu

Hai nguyên nhân chính dẫn dến sự thay đổi màu sắc của dầu chính là sự ảnh hưởng của nhiệt độ và quá trình oxi hóa. Điều này không đồng nghĩa với việc bạn phải thay dầu ngay lập tức. Điều cần làm lúc này là lấy một mẫu dầu và làm phân tích. Có thể dầu đã bị chuyển màu nhưng theo kết quả giám định thì nó hoàn toàn bình thường và vẫn có thể sử dụng được tốt trong một thời gian nữa. Nhưng có nhiều trường hợp dù vẫn giữ được màu sắc nguyên thủy nhưng các tính chất đã không còn sử dụng được, lúc này dầu cần bị thay thế lập tức. Có thể nói rằng màu sắc của dầu thủy lực không có ý nghĩa nhiều trong việc vận hành của hệ thống.

Tuy nhiên, sự sẫm màu của dầu có thể dẫn bạn đến những vấn đề tiềm ẩn có thể cần được giải quyết. Có lẽ một hệ thống có một hoặc nhiều “điểm nóng”, nơi dầu được làm nóng đáng kể trong một khu vực nhất định.

Tôi đã từng tìm thấy một van đã hỏng, buộc dầu qua một lỗ nhỏ với áp suất giảm đáng kể. Điều này tạo ra một lượng nhiệt tương đối lớn và nó khiến dầu đổi màu sẫm hơn.

Các nguyên nhân khác

Khi một mẫu dầu được phân tích, nó đã được xác định rằng số lượng axit và độ nhớt đã không thay đổi, loại bỏ khả năng oxy hóa dầu và cho thấy rằng sự thay đổi màu sắc là kết quả của sự suy thoái nhiệt. Kiểm tra bằng camera hồng ngoại đặt van quá nhiệt theo thứ tự rất ngắn. Van đã được thay thế, và số lượng dầu sẫm màu đáng kể đã được ghi nhận tại điểm mà nhiệt được tạo ra. Phân tích dầu cho thấy rằng dầu hoàn toàn thích hợp cho việc tiếp tục dịch vụ, nhưng do không có sự thay đổi rõ rệt trong hoạt động của hệ thống, sự thất bại của van có thể không được chú ý cho đến khi nó khiến hệ thống ngừng hoạt động.

Trong khi quá trình oxy hóa, liên minh hóa học của dầu và oxy, là một lý do phổ biến khiến dầu ổn định bị giảm, lượng thay đổi màu sắc không phải là một dấu hiệu tốt về mức độ oxy hóa. Chất chống oxy hóa sẽ phản ứng khi họ thực hiện công việc của mình, thường xuyên tạo ra các màu sắc khác nhau, từ màu vàng rực rỡ đến màu đen. Có một số yếu tố bao gồm xây dựng, điều kiện hoạt động và chất gây ô nhiễm, bất kỳ yếu tố nào trong số đó có thể gây ra thay đổi đáng kể về màu sắc mà không làm suy thoái dầu. Mặc dù sự thay đổi màu sắc có thể đáng báo động, dầu vẫn có thể duy trì tiềm năng chống oxy hóa tốt, vì một loạt các phản ứng này có thể xảy ra trước khi trở nên thực sự tồi tệ. Một lần nữa, cách duy nhất để chắc chắn về mức độ oxy hóa là do phân tích dầu. Hãy tìm sự gia tăng độ nhớt và số lượng axit của dầu như một dấu hiệu của quá trình oxy hóa.

Sự hiện diện của các hạt xúc tác kim loại, nhiệt, oxy và nước đều góp phần vào quá trình oxy hóa dầu. Khi mức axit tăng lên, sự ăn mòn của các thành phần sẽ trở nên có cao hơn. Độ nhớt sẽ tăng lên khi chất gây ô nhiễm hòa tan trộn với dầu. Điều này sẽ để lại cặn, véc ni và chất lắng đọng như một màng mỏng, không hòa tan trên khắp bề mặt bên trong của hệ thống. Quá trình suy thoái tăng tốc khi tiếp xúc với những yếu tố này.

Nhiệt độ làm ảnh hưởng đến sự thay đổi màu sắc này. Quá trình oxy hóa có thể được giữ ở mức tối thiểu bằng thực hành bảo trì chất lỏng thông thường. Tỷ lệ của tất cả các phản ứng hóa học, bao gồm cả quá trình oxy hóa, sẽ tăng gấp đôi cho mỗi lần tăng nhiệt độ 10 độ C (18 độ F). Đối với hầu hết các hệ thống thủy lực dựa trên dầu khoáng, nhiệt độ đề nghị tối đa là 140 độ F (60 độ C). Đối với mỗi 15 độ F (5 độ C) trên nhiệt độ này, tuổi thọ của dầu sẽ bị cắt giảm một nửa.

Áp lực hệ thống cũng có thể tạo ra sự khác biệt. Khi áp suất tăng, độ nhớt của chất lỏng sẽ làm tăng ma sát và tạo nhiệt. Ngoài ra, tăng áp lực dẫn đến sự gia tăng của không khí bị cuốn hút (và do oxy). Oxy bổ sung sẽ đẩy nhanh phản ứng oxy hóa của dầu. Khuyến cáo rằng áp suất hệ thống được giữ ở mức thấp nhất có thể để đạt hiệu quả hệ thống tối đa và tuổi thọ của các thành phần dầu và hệ thống.

Chất gây ô nhiễm là một yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến quá trình oxy hóa. Nồng độ bùn 1% trong chất lỏng thủy lực sẽ tăng gấp đôi tốc độ oxy hóa so với chất lỏng không có bùn. Một số kim loại, đáng chú ý nhất là đồng, hoạt động như chất xúc tác cho phản ứng oxy hóa, đặc biệt là có cả sự hiện diện của nước. Sự hiện diện của nước và đồng là một sự xuất hiện phổ biến khi một bộ trao đổi nhiệt bị vỡ.

Khi bạn thấy rằng dầu thủy lực của bạn đã bị thay đổi màu, đừng cho rằng nó cần được thay thế ngay. Nó có khả năng vẫn dùng được thêm nhiều năm dịch vụ nữa mới thực sự cần được thay thế. Lấy mẫu đại diện và phân tích nó. Mẫu đại diện nhất sẽ được lấy ngay phía dưới của máy bơm. Vị trí tốt nhất thứ hai là từ trung tâm của hồ chứa, thu được trong khi hệ thống đang chạy hoặc ngay sau khi tắt máy.

Nếu bạn chỉ mới bắt đầu một chương trình lấy mẫu chất lỏng, một điểm khởi đầu tốt là cứ sau 13 tuần lấy mẫu một lần. Điều chỉnh tần suất lấy mẫu dựa trên kết quả phân tích. Giữ ít nhất một năm phân tích trên hồ sơ để so sánh và phát hiện xu hướng. Chỉ sau đó bạn sẽ thực sự biết điều kiện và khả năng phục vụ của chất lỏng thủy lực mà bạn đang sử dụng.

Xem thêm:

-Các yếu tố làm nên Dầu thủy lực nên biết trước khi dùng

-5 Câu hỏi thường gặp về dầu thủy lực Shell